İstanbul’da yoksul sayısı 2,7 milyona ulaştı… İPA: Gelir dağılımındaki uçurum açılıyor – Son Dakika Ekonomi Haberleri
Gelir Dağılımı İstatistikleri 2024 verilerini paylaşan İstanbul Planlama Ajansı’na (IPA) göre, gelir dağılımındaki uçurum derinleşiyor. İstanbul’da 2014-2024 arasında en yüksek gelirli yüzde 10’un en yoksul yüzde 10’un payına oranı 9’dan 14 kata çıktı.
Yoksulluk sınırının altında yaşayanların yüzde 93,8’i konut maliyetlerindeki artışın getirdiği yükü dile getiriyor. 2024 yılına kadar yapılan hesaplamalar Türkiye’deki yaşlı nüfusun %23,3’ünün yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olduğunu ortaya koyuyor.
EMEKLİLERİN PAYI AZALIYOR
2009-2024 dönemi dikkate alındığında emekli sayısında yüzde 85,3 artış olmasına rağmen emekli maaşlarının tüm gelirler içindeki payı yüzde 2,7 azaldı.
İSTANBUL’LULAR GELİR DAĞILIMI DAHA FAZLA BOZUKLUK HİSSEDİYOR
Gelir dağılımında eşitliğin sıfıra doğru giderek 1’e doğru kötüleştiğini gösteren Gini katsayısı İstanbul’da 0,428’e ulaştı. Ortalama gelirlere bakıldığında en yoksul yüzde 20’lik kesim, son 10 yılda geliri en az artan kesim oldu.
Ailelerin harcanabilir gelirine göre ele alınırsa; Türkiye için Gini katsayısı 2014 yılında 0,379 iken; 2024 yılında bu gösterge 0,039 puan artarak 0,418’e yükseldi. İstanbul için Gini katsayısı 2014 yılında 0,357 iken; 2024 yılında bu gösterge 0,071 puan artarak 0,428’e yükseldi.
FAKİR DAHA FAKİR, ZENGİN DAHA ZENGİN
İstanbul’daki ailelerin harcanabilir gelirlerine göre %20’lik bir gruplandırıldığı dikkate alındığında; Ortalama geliri 2014’ten bu yana en az artan grup, gelirin en yoksul yüzde 20’sine sahip olan grup; Ortalama geliri en çok artan grup yüzde 20 ile en yüksek gelire sahip grup oldu. En yoksul yüzde 20’lik kesimin ortalama geliri son 10 yılda 10,8 kat artarken; Nüfusun en zengin yüzde 20’sinin ortalama geliri 14,5 kat arttı.
Gelir dağılımına ilişkin diğer IPA bulguları şöyle:
“İstanbul’da en yüksek gelirli yüzde 10’un payı ile en yoksul yüzde 10’un payı arasındaki oran son 10 yılda 9’dan 14’e çıktı. Toplumun en yüksek gelirli yüzde 10’unun payı arttı. en düşük %10’un payından %10’un aldığı pay olarak hesaplanan P90/P10 oranı İstanbul’da 2014 yılında 9,25; 2017 yılında bu oran 13,91’e yükseldi.
TÜİK 2024 “Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri” bültenine göre, bölgesel düzeyde ailelerin eşdeğer ortalama harcanabilir gelirinin %60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk eşiğine göre; İstanbul’da yoksul sayısı 2 milyon 756 bin kişi olarak hesaplandı.
KONUT GİDERLERİ YOKSULLUK İÇİN YÜK
TÜİK’in gelir dağılımı ve yaşam koşulları araştırmasına göre, hane eşdeğeri harcanabilir bireysel ortalama gelirin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk sınırının altında kalan ve konut maliyetinin yük olduğunu belirten bireylerin oranı artacak 2021-2024 yılları arasında %88,9’dan %93,8’e yükseldi. Aynı dönem dikkate alındığında; Tüketici fiyatları endeksinin “Konut” kaleminde 2021 yılı başından bu yana yaşanan artışın yüzde 423,7 olduğu kaydedildi.
100 YAŞLI KİŞİDEN 23’Ü YOKSULLUK VEYA SOSYAL DIŞLANMA RİSKİ ALTINDA
Yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların oranı %29,3 iken; 2021-2024 yılları arasında bu oran 0-17, 18-64 yaş gruplarında azalmış; 65 yaş üstü nüfusta arttığı gözlenmiştir. Türkiye’de 2021 yılında 100 yaşlıdan 17’si yoksulluk veya sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıyayken; “2024 yılına gelindiğinde 100 yaşlı yetişkinden 23’ü risk altında.”
IPA Başkanı Buğra Gökce de sosyal medya hesabındaki verilere ilişkin paylaşımında şu görüşlere yer verdi:
“Türkiye’de yaklaşık 4 yaşlıdan 1’i yoksulluk ve sosyal dışlanma riskiyle karşı karşıya. Yoksulluk sınırının altında yaşayanların yaklaşık yüzde 94’ü için barınma masrafları yük oluşturuyor. Türkiye’de ise 100 yaşlıdan 17’si yoksulluk riskiyle karşı karşıya” ya da 2021’de sosyal dışlanma. 2024’te bu oran 23’e çıktı.
”İSTANBUL’DA YOKSULLU İNSAN SAYISI 2,7 MİLYON”
Türkiye’de emekli sayısı 2009-2024 yılları arasında yüzde 85,3 oranında artarken; Emekli maaşının toplam gelir içindeki payı ise yüzde 2,7 azalarak yüzde 18,3’ten yüzde 15,6’ya geriledi. TÜİK 2024 “Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri” bültenine göre, bölgesel düzeyde ailelerin eşdeğer ortalama harcanabilir gelirinin %60’ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk eşiğine göre; İstanbul’da yoksul sayısı 2 milyon 756 bin kişi olarak hesaplandı. “Yoksulluk sınırının altındaki insanların %93,8’i konut maliyetlerinin yük olduğunu söylüyor.”
